اقتصاد

اقتصاد

وضعیت اقتصادی بلژیک

اقتصاد بلژیک مبتنی بر اقتصاد بازار و لیبرالیسم است. موقعیت جغرافیایی بلژیک با حمل و نقل پیشرفته، صنایع متنوع و ساختاری تجاری، باعث شده که این کشور امکان همگرایی اقتصادی بیشتر با کشورهای همسایه خود را پیدا کند. حمل و نقل این کشور با برخورداری از زیربنای محکم و بهره‌برداری از بنادر، کانال‌ها، راه‌آهن و بزرگراه‌ها، نقش مهمی را در این همگرایی ایفا می‌کند. در این میان بندر آنتورپ به عنوان دومین بندر بزرگ اروپا سهم بزرگی را در حمل و نقل دریایی در اروپا بر عهده دارد، به ‌طوری‌که از آن به عنوان دروازه بازار اروپا یاد می‌شود. این بندر در زمینه حمل و نقل محصولات شیمیایی و پتروشیمی نقش مهمی ایفا می‌کند. در حال حاضر، پروژه‌ای برای احداث بزرگ‌ترین کارخانه پتروشیمی اروپا در آنتورپ در دست اجرا است که قرار است تا ۱٬۴۵۰٬۰۰۰ تن اتیلن در سال تولید کند .

اقتصاد بلژیک عمدتاً بر پایه بخش خدمات استوار است و بیش از ۷۴ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) بلژیک به بخش خدمات تعلق دارد. بخش‌های صنعت و کشاورزی به ترتیب ۲۴٫۵ و ۱٫۱ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) را به خود اختصاص داده‌اند. صنایع عمده بلژیک در بخش پرجمعیت فلاندر در شمال این کشور متمرکز شده است. صنایع فولاد بلژیک نیز در منطقه والونی در جنوب قرار دارد، اما به دلیل مواجه شدن این صنایع با رکودهای متوالی در دهه‌های گذشته، این منطقه از نظر توسعه‌یافتگی از بخش شمالی عقب مانده و تنها یک‌چهارم تولید ناخالص ملی به این منطقه تعلق دارد. امور بانکداری، تجارت و خدمات نیز در منطقه بروکسل مستقر شده است. علاوه بر آن، بروکسل به عنوان پایتخت اتحادیه اروپایی به مرکز سازمان‌های بین‌المللی و تجاری تبدیل شده و منافع اقتصادی زیادی را نصیب خود نموده است.

با توجه به کمبود منابع طبیعی در این کشور، بخش قابل توجهی از واردات آن به مواد خام و اولیه اختصاص دارد. همچنین بخش زیادی از صادرات بلژیک، کالاهای ساخته شده می‌باشد. بنابراین، اقتصاد این کشور به مقدار زیادی به بازارهای جهانی وابسته است. عمده محصولات تولیدی بلژیک در بخش کشاورزی شامل چغندر قند، سبزیجات، میوه، حبوبات، تنباکو، گوشت گاو و گوساله، خوک و شیر و لبنیات می‌باشد. عمده محصولات صنعتی این کشور نیز شامل ماشین‌آلات، محصولات فلزی، خودرو، وسایل حمل و نقل، وسایل دقیق علمی، فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی، منسوجات و مواد نفتی است. بلژیک در زمینه‌های مختلف علمی و تحقیقاتی مرتبط با صنایع شیمیایی، داروسازی، پزشکی هسته‌ای، کشاورزی، دامپروری، صنایع سنگین، ذوب فلزات و تجهیزات مربوطه دارای توانایی‌های بالایی است.

رشد اقتصادی بلژیک در سال ۲۰۲۴ به ۱٫۰ درصد کاهش یافت که پایین‌ترین نرخ رشد در چهار سال گذشته است.

نرخ تورم در بلژیک در دسامبر ۲۰۲۴ به ۳٫۱۶ درصد کاهش یافت، که کاهش جزئی نسبت به ماه‌های قبل نشان می‌دهد .

دولت بلژیک با چالش‌های مالی مواجه است. در سال ۲۰۲۴، کسری بودجه به ۴٫۶ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) رسید و بدهی عمومی‌به ۱۰۳٫۴ درصد از GDP افزایش یافت .

عمده روابط اقتصادی و تجاری بلژیک با اعضای اتحادیه اروپایی و آمریکا است. شرکای عمده تجاری این کشور آلمان، فرانسه، هلند، انگلیس، آمریکا، ایتالیا و اسپانیا می‌باشند. واردات عمده بلژیک عبارتند از ماشین‌آلات، مواد شیمیایی، دارو، محصولات غذایی، الماس خام، نفت خام و محصولات پتروشیمی، لباس و منسوجات و صادرات عمده این کشور عبارتند از محصولات غذایی، آهن و فولاد، اتومبیل، الماس پرداخت شده، منسوجات، پلاستیک، محصولات نفتی و فلزات غیر آهنی.

در زمینه ارتباطات در بلژیک، تا سال ۲۰۲۴، تعداد خطوط تلفن ثابت و همراه به ترتیب به ۴٫۷ میلیون و ۹٫۶ میلیون رسیده است. همچنین، بلژیک دارای ۲۵ ایستگاه تلویزیونی فعال است. برخلاف بسیاری از کشورهای اروپایی، بلژیک رسانه دولتی ندارد. حدود ۹۵ درصد از بلژیکی‌ها از تلویزیون‌های کابلی استفاده می‌کنند که از این نظر رتبه اول را در دنیا دارند. سیستم تلویزیونی بلژیک در سال ۲۰۱۱ میلادی به سیستم دیجیتال تبدیل شد.

اقتصاد بلژیک مبتنی بر اقتصاد بازار و لیبرالیسم است. موقعیت جغرافیایی بلژیک با حمل و نقل پیشرفته، صنایع متنوع و ساختاری تجاری، باعث شده که این کشور امکان همگرایی اقتصادی بیشتر با کشورهای همسایه خود را پیدا کند. حمل و نقل این کشور با برخورداری از زیربنای محکم و بهره‌برداری از بنادر، کانال‌ها، راه‌آهن و بزرگراه‌ها، نقش مهمی را در این همگرایی ایفا می‌کند. در این میان بندر آنتورپ به عنوان دومین بندر بزرگ اروپا سهم بزرگی را در حمل و نقل دریایی در اروپا بر عهده دارد، به ‌طوری‌که از آن به عنوان دروازه بازار اروپا یاد می‌شود. این بندر در زمینه حمل و نقل محصولات شیمیایی و پتروشیمی نقش مهمی ایفا می‌کند. در حال حاضر، پروژه‌ای برای احداث بزرگ‌ترین کارخانه پتروشیمی اروپا در آنتورپ در دست اجرا است که قرار است تا ۱٬۴۵۰٬۰۰۰ تن اتیلن در سال تولید کند .

اقتصاد بلژیک عمدتاً بر پایه بخش خدمات استوار است و بیش از ۷۴ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) بلژیک به بخش خدمات تعلق دارد. بخش‌های صنعت و کشاورزی به ترتیب ۲۴٫۵ و ۱٫۱ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) را به خود اختصاص داده‌اند. صنایع عمده بلژیک در بخش پرجمعیت فلاندر در شمال این کشور متمرکز شده است. صنایع فولاد بلژیک نیز در منطقه والونی در جنوب قرار دارد، اما به دلیل مواجه شدن این صنایع با رکودهای متوالی در دهه‌های گذشته، این منطقه از نظر توسعه‌یافتگی از بخش شمالی عقب مانده و تنها یک‌چهارم تولید ناخالص ملی به این منطقه تعلق دارد. امور بانکداری، تجارت و خدمات نیز در منطقه بروکسل مستقر شده است. علاوه بر آن، بروکسل به عنوان پایتخت اتحادیه اروپایی به مرکز سازمان‌های بین‌المللی و تجاری تبدیل شده و منافع اقتصادی زیادی را نصیب خود نموده است.

با توجه به کمبود منابع طبیعی در این کشور، بخش قابل توجهی از واردات آن به مواد خام و اولیه اختصاص دارد. همچنین بخش زیادی از صادرات بلژیک، کالاهای ساخته شده می‌باشد. بنابراین، اقتصاد این کشور به مقدار زیادی به بازارهای جهانی وابسته است. عمده محصولات تولیدی بلژیک در بخش کشاورزی شامل چغندر قند، سبزیجات، میوه، حبوبات، تنباکو، گوشت گاو و گوساله، خوک و شیر و لبنیات می‌باشد. عمده محصولات صنعتی این کشور نیز شامل ماشین‌آلات، محصولات فلزی، خودرو، وسایل حمل و نقل، وسایل دقیق علمی، فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی، منسوجات و مواد نفتی است. بلژیک در زمینه‌های مختلف علمی و تحقیقاتی مرتبط با صنایع شیمیایی، داروسازی، پزشکی هسته‌ای، کشاورزی، دامپروری، صنایع سنگین، ذوب فلزات و تجهیزات مربوطه دارای توانایی‌های بالایی است.

رشد اقتصادی بلژیک در سال ۲۰۲۴ به ۱٫۰ درصد کاهش یافت که پایین‌ترین نرخ رشد در چهار سال گذشته است.

نرخ تورم در بلژیک در دسامبر ۲۰۲۴ به ۳٫۱۶ درصد کاهش یافت، که کاهش جزئی نسبت به ماه‌های قبل نشان می‌دهد .

دولت بلژیک با چالش‌های مالی مواجه است. در سال ۲۰۲۴، کسری بودجه به ۴٫۶ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) رسید و بدهی عمومی‌به ۱۰۳٫۴ درصد از GDP افزایش یافت .

عمده روابط اقتصادی و تجاری بلژیک با اعضای اتحادیه اروپایی و آمریکا است. شرکای عمده تجاری این کشور آلمان، فرانسه، هلند، انگلیس، آمریکا، ایتالیا و اسپانیا می‌باشند. واردات عمده بلژیک عبارتند از ماشین‌آلات، مواد شیمیایی، دارو، محصولات غذایی، الماس خام، نفت خام و محصولات پتروشیمی، لباس و منسوجات و صادرات عمده این کشور عبارتند از محصولات غذایی، آهن و فولاد، اتومبیل، الماس پرداخت شده، منسوجات، پلاستیک، محصولات نفتی و فلزات غیر آهنی.

در زمینه ارتباطات در بلژیک، تا سال ۲۰۲۴، تعداد خطوط تلفن ثابت و همراه به ترتیب به ۴٫۷ میلیون و ۹٫۶ میلیون رسیده است. همچنین، بلژیک دارای ۲۵ ایستگاه تلویزیونی فعال است. برخلاف بسیاری از کشورهای اروپایی، بلژیک رسانه دولتی ندارد. حدود ۹۵ درصد از بلژیکی‌ها از تلویزیون‌های کابلی استفاده می‌کنند که از این نظر رتبه اول را در دنیا دارند. سیستم تلویزیونی بلژیک در سال ۲۰۱۱ میلادی به سیستم دیجیتال تبدیل شد.